De vragen die de FIA moet beantwoorden na vertrek F1-steward Herbert

“Het wordt waarschijnlijk een beetje oneerlijk om erop te vertrouwen dat mensen het uit goede wil doen, dat is wat nu het geval is.” Niet lang geleden sprak de FIA-directeur van de eenzitters Nikolas Tombazis deze woorden uit in gesprek met Motorsport.com. Het is een goede schets van de huidige situatie. De FIA heeft als bestuursorgaan van de Formule 1 een grote taak te vervullen, maar leunt op belangrijke posities op vrijwilligers.

Racestewards vallen ook onder die categorie. Omdat het gaat om een vrijwillige baan, kan de FIA er met de huidige kalender van maar liefst 24 races niet van uitgaan dat zij er elke keer bij zijn. Het resulteert in een afwisselend stewardspanel, bestaande uit drie stewards – waarvan één benoemd tot voorzitter – en een vierde stewards vanuit de nationale autosport. Zo schuiven er bij elke Grand Prix dus weer andere stewards aan wiens taak simpel lijkt: beoordelen of teams of coureurs zich al dan niet schuldig hebben gemaakt aan het overtreden van de regels – en indien nodig, bestraffen. 

Het is op papier een vrij ondankbare taak: met alleen een onkostenvergoeding meerdere weken per jaar opgeven om een oordeel te vellen – waarbij er altijd wel partijen teleurgesteld of boos achterblijven – over soms ingewikkelde kwesties die zich op of naast de baan afspelen in de Formule 1. Niet voor niks heeft de FIA een nieuwe afdeling opgericht om ervoor te zorgen dat het bestuursorgaan de komende jaren professioneler kan worden. Dat houdt ook in dat zij officials willen opleiden, zodat het niet meer zo afhankelijk is van vrijwilligers. “Dat is niet om vrijwilligers uit te sluiten, maar het is om een orgaan te hebben dat de maandagochtend na een race kan besteden aan het analyseren van elke beslissing, om er zeker van te zijn dat iedere beslissing op de juiste manier tot stand is gekomen, om te kijken wat er verbeterd kan worden, enzovoort”, aldus Tombazis. 

Kritiek neemt toe

Dat stewards de afgelopen maanden onder het vergrootglas lagen, is grotendeels te wijten aan . De oud-Formule 1-coureur schoof de afgelopen jaren regelmatig aan als steward, maar uitspraken die hij in 2024 heeft gedaan hebben zijn positie onder druk gezet – en uiteindelijk de kop gekost. De FIA heeft namelijk bekendgemaakt dat Herbert vanaf heden niet meer als steward zal optreden tijdens F1-weekenden. “Johnny wordt zeer gewaardeerd en bracht een schat aan ervaring en expertise mee in zijn rol, maar na discussies zijn we gezamenlijk overeengekomen dat zijn verplichtingen als steward en die van analist in de media niet bij elkaar passen”, valt in een verklaring van de FIA te lezen. “We danken hem voor zijn inzet en wensen hem het beste voor zijn toekomstplannen.” 

Hoe zit dat precies? Herbert maakte voorheen deel uit van het Sky Sports F1-analistenpanel, maar kreeg eind 2022 een telefoontje dat hij daar niet meer hoefde aan te schuiven. De Brit ging door in zijn rol als steward, maar was weinig in media te horen doordat die rol was weggevallen. Dat veranderde in 2024, toen Herbert – actief als steward – plots regelmatig van zich liet horen via gokwebsites. Die maakten in 2024 overigens een opmars, want niet alleen Herbert, maar ook namen als en Juan Pablo Montoya schitterden soms bovenaan de persberichten van goksites, die via die weg uiteraard hoopten mensen binnen te halen via een link naar de website – en daarbij dus hopen op enkele pittige uitspraken.

Herbert gaf zijn  van in Mexico, en verdedigde zich tegen verhalen dat er Britse partijdigheid zou heersen binnen de Formule 1 en bij de stewards. Niet geheel verrassend was ‘kamp Verstappen’ niet gediend van deze uitspraken door een steward, van wie geacht wordt dat hij zijn werk neutraal doet. “Dat is redelijk abnormaal, zou ik zeggen”, zei Verstappen na de kritiek van Herbert op zijn mentaliteit in het duel met in Mexico.

Opmerkelijke timing

Ondanks de kritiek die toen klonk, mocht Herbert aanblijven als steward en schoof hij zelfs nog aan bij het panel in Brazilië. Dat is achteraf gezien dus de laatste keer geweest dat Herbert als steward zou dienen. De vraag die dan logischerwijs rijst: waarom is Herbert nu pas steward-af, terwijl exact dezelfde zorgen – en exact dezelfde redenen die de FIA nu aandraagt in de verklaring – vorig jaar ook al speelden? In de sporting code van de FIA is immers ook artikel 11.5 opgenomen, waarin een redelijk algemene zin staat over belangenverstrengeling. “In overeenstemming met artikel 2.2 van de FIA Ethische Code mag geen enkele official, in het bijzonder stewards, (…) financiële of persoonlijke belangen hebben of lijken te hebben die afbreuk kunnen doen aan zijn vermogen om de taken op integere, onafhankelijke en zorgvuldige wijze uit te voeren.”

Met kritische uitspraken aan het adres van Verstappen kon er al getwijfeld worden of Herbert op integere werk zijn werk kon uitvoeren. Vanaf dat moment kon er immers achter elke beslissing in het nadeel van Verstappen een vraagteken geplaatst worden. Bovendien was de betrokkenheid bij gokwebsites toen ook al dubieus. Het is dus opvallend dat deze stap van de FIA nu pas volgt, terwijl er geen andere wijziging – bijvoorbeeld van de regels of het selecteren van de stewards – heeft plaatsgevonden.

Herbert verdedigde zijn dubbelrol vorig jaar wel nog, maar dat is dus niet voldoende gebleken. “Zoals ik altijd al heb gezegd: ik ben Johnny Herbert, de steward en professional tijdens een raceweekend en ik ben Johnny Herbert, de analist die zegt wat hij denkt. Als ik steward ben, deel ik geen meningen. Iedereen heeft een mening. Martin Brundle heeft een mening, waarom mag ik die niet hebben als ik niet op het circuit ben? De racebaan is al vijftig jaar lang mijn wereld. Als ik het niet eens ben met wat ik daar zie, dan zal ik dat zeggen. Dat geldt niet alleen voor Max. Ik bekritiseer iedereen als ik het gevoel heb dat het gerechtvaardigd is.”

De vraag die blijft: waarom heeft de FIA nu pas geoordeeld dat Herbert zijn werk als steward niet kan vervullen zoals zij in de regels voorzien, en niet vorig jaar? Of speelde ook mee dat het voor het imago van de FIA als geheel niet goed zou staan dat een steward dit soort meningen geeft via een gokwebsite? Eén ding is zeker: de FIA moet het in 2025 met nog een vrijwillige steward minder doen en zal snakken naar het moment dat de professionele stewards goed genoeg zijn opgeleid om in te zetten. 

Plaats een kenteken review